منظور از چرم نرم چیست و چه کاربردهایی دارد؟

در این مقاله از چرم بلاگ به بررسی چرم نرم، کاربردها و نحوه صحیح نگهداری آن خواهیم پرداخت.

منظور از نرم‌ترین نوع چرم چیست؟

 چرا برخی از انواع چرم از برخی دیگر نرم‌تر هستند؟ 

کدام چرم را می‌توان نرم‌ترین نوع چرم در نظر گرفت؟

 دلیل بافت مخملی چرم‌های جیر و نبوک چیست؟

 چرم نرم چه کاربردهایی دارد؟

 نحوه نگهداری صحیح از چرم نرم چگونه است؟ 

در این مقاله از چرم بلاگ به بررسی رابطه بین نوع چرم و نرمی آن پرداخته و همچنین به برخی سوالات در این رابطه و به‌ویژه سوالات بالا پاسخ می‌دهیم.

منظور از چرم نرم چیست؟

ابتدا مهم است که بیان کنیم "چرم نرم" یک واژه کلی است و می‌تواند شامل انواع مختلفی چرم از جمله ناپا، نبوک و غیره باشد. در واقع زمانی که از واژه "چرم نرم" استفاده می‌کنیم منظورمان نوعی چرم با سطح نرم، مخملی و کرک‌دار است.

چه عواملی بر نرمی چرم تاثیر دارند؟

بافت هر نوع چرم تحت تاثیر دو متغیر مهم یعنی 1-مشخصه‌های طبیعی پوست و همچنین 2-نحوه فرآیند دباغی (روش انجام مراحل تبدیل پوست به چرم) می‌باشد. در ادامه قصد داریم تا درباره این دو عامل بیشتر توضیح دهیم.

1-مشخصه‌های طبیعی پوست

این مورد خود به دو عامل الف)نوع حیوان و ب)سن حیوان بستگی دارد:

الف) نوع حیوان

برخی حیوانات به دلیل ساختار منحصربه‌فرد پوست خود به‌طور طبیعی دارای پوست نرم‌تری هستند. برای مثال پوست گوزن به خاطر سطح نرم و پشم‌دار بسیار ارزشمند است. برای ساخت نرم‌ترین دستکش‌های چرمی از پوست گوزن استفاده می‌شود.

ب) سن حیوان

کلاژن پروتئینی است که پوست را براق و خوش‌نما نگه داشته، خاصیت ارتجاعی آن را افزایش داده و با چین‌وچروک مقابله می‌کند. سطح کلاژن حیوانات در سن پایین‌تر (مثلا بزغاله، گوساله و بره) بیشتر است و این نوع پوست برای تهیه چرم نرم مناسب‌تر است.

2-فرآیندهای دباغی

روش دباغی

تاکنون حداقل چهار روش عمده برای دباغی چرم کشف شده‌است و از بین همه این روش‌ها دو مورد آنها یعنی دباغی با کروم و دباغی گیاهی، پرکاربردتر هستند. از بین این دو نیز، مورد اولی یعنی همان دباغی با کروم، نرم‌ترین چرم را به‌دست می‌دهد. دلیلش هم وجود یون‌های کروم در فرآیند دباغی است که باعث می‌شود تا واکنش‌های شیمیایی تحریک شوند.

سنباده‌زنی

هر پوستی طی فرآیند دباغی به چند لایه نازک‌تر تفکیک می‌شود. برخی از این لایه‌ها قبل از رفتن به مرحله بعد فرآیند دباغی، با هدف نرم‌تر شدن سنباده‌زنی می‌شوند. چرم نبوک به‌واسطه سنباده‌زنی، بیرونی‌ترین لایه بالایی و محکم‌ترین بخش پوست ساخته می‌شود. این درحالی است که جیر از سنباده‌زنی لایه داخلی پایین‌تر به‌دست می‌آید. در سنباده‌زنی دانه‌های سطحی، پوست برش خورده و بلند می‌شود و بدین ترتیب سطحی مخملی و پرزدار ایجاد می‌گردد. توجه نمایید که گرچه چرم نبوک و جیر هر دو بافت نرمی دارند لیکن نبوک به دلیل ماهیتش از دوام بیشتری برخوردار است.

عمل‌آوری چرم

در دباغی حرفه‌ای برای رسیدن به چرمی با درجه دلخواه نرمی از انواع نرم‌کننده و روغن استفاده می‌شود.

انواع چرم نرم

پوست گوزن

همه کسانی که با چرم سروکار دارند می‌دانند پوست گوزن قطعا نرم‌ترین نوع چرم است. دلیل این نرم بودن نیز به ساختار فیزیکی منحصربه‌فرد پوست گوزن برمی‌گردد. پوست گوزن دارای الیاف درهم تنیده با حفره‌های بزرگتر از حد معمول میان آنهاست. بدین ترتیب هوا به‌راحتی میان این لایه‌ها محبوس شده و چرم گوزن را در مقایسه با سایر چرم‌های مثلا چرم گاوی نرم‌تر و سبک‌تر می‌سازد. 

پوست بره

پوست بره از لایه‌های سبک وزن با میزان کلاژن بالا تشکیل شده‌است. به همین دلیل در پوست بره در میان انواع پوست نرم، در رده بهترین‌ها قرار دارد.

نبوک

چرم نبوک برای اولین بار در قرن نوزدهم توسط صنعت‌گران این حرفه تولید گردید. در حال حاضر این چرم به  دلیل نمای صاف و ابریشمی متفاوت که دارد بسیار پرطرفدار بوده و برای ساخت انواع کیف چرمی، اکسسوری چرم و غیره کاربرد دارد. چرم نبوک علاوه بر داشتن ظاهری زیبا، از دوام و استحکام خوبی نیز برخودار است.

چرم جیر

جیر در مقایسه با نبوک، نازک‌تر و نرم‌تر بوده و البته دوام کمتری هم دارد. جیر یک متریال لاکچری محسوب شده و در ساخت انواع اکسسوری و همچنین کت و کفش چرم مجلسی کاربرد دارد. 

چرم نرم چه کاربردهایی دارد؟

چرم نرم دارای مجموعه مشخصه‌ها و ویژگی‌های منحصربه‌فردی است که آن را برای تولید برخی لباس‌های چرمی به گزینه ایده‌آلی تبدیل کرده است. همانطور که پیشتر بیان کردیم از چرم‌های نرم‌تر مثل چرم به‌دست آمده از پوست آهو و پوست بره برای ساخت دستکش‌های درجه یک استفاده می‌کنند. این در حالی است که از نبوک برای ساخت همه نوع محصول چرمی از کفش و کیف گرفته تا مبلمان استفاده می‌کنند.

چرم نرم یک انتخاب عالی برای لباس‌ها و اکسسوری‌های ظریف است و در عین حال دوام و ماندگاری آن برای استفاده روزانه به‌خوبی پاسخگو است. شاید چرم گوزن و بره به اندازه چرم‌های معمولی و پرمصرف مثل چرم گاوی، مقرون‌به‌صرفه و بادام نباشد ولی زمانی که سایر موارد مثلا ظاهر زیبا و حس خوب هنگام لمس چرم را در نظر بگیریم، ارزشمندتر هستند.

واکس‌زنی و پولیش چرم نرم

در پایان خوب است به این نکته اشاره کنیم که کالاهای چرمی اعم از اینکه از چه نوع چرمی (پوست آهو، پوست بره یا پوست گاو) تهیه و تولید شده‌اند، در هر صورت به نرم‌کننده و پولیش خوب نیاز دارند. توصیه می‌کنیم برای رسیدن به بهترین نتیجه هنگام واکس‌زنی محصولات چرمی و به‌ویژه چرم نرم، از نرم‌کننده‌های مخصوص همان چرم استفاده کنید.

به‌خاطر داشته باشید که قبل از اعمال هر نرم‌کننده جدید برای کالاهای چرمی خود، ابتدا آن را روی یک قسمت کوچک که در دیدرس قرار ندارد، تست کنید. ممکن است استفاده از برخی نرم‌کننده‌ها برای کالاهای چرمی نتیجه مطلوبی نداشته باشد و به جنس چرم، یراق‌آلات یا لوازم جانبی محصول چرم موردنظر آسیب وارد نماید. برای مثال ممکن است منجر به سیاه شدن چرم شده یا رنگ یراق آن را تغییر دهد.

همچنین توصیه می‌کنیم که کالاهای چرمی خود را به‌ویژه اگر از چرم نرم تهیه شده‌اند در کیسه‌های پرزگیر مخصوص نگهداری، کرده و هرگز آنها را در کیسه پلاستیکی قرار ندهید. قرار دادن کالای چرمی در کیسه‌های پلاستیکی برای طولانی مدت، منجر به آسیب بدان می‌شود. توصیه می‌کنیم برای نگهداری طولانی مدت لباس‌های تهیه شده از چرم نرم، آنها را از چوب لباسی آویزان نموده تا شکل و ظاهر اولیه آنها حفظ شود و از ایجاد چین‌وچروک در آنها جلوگیری گردد.