سبک سورئالیسم چگونه جهان مد را دگرگون کرد؟

نگاهی به جنبش سورئالیسم در جهان فشن و مد و تأثیر آن بر انتخاب پوشش

سبک سورئالیسم چیست؟

سبک سورئال در قرن بیستم به وجود آمد و به جهان ما نگاهی فراتر از چهارچوب‌ها داشت. این سبک به واقعیت‌های دنیای پیرامون از جمله اشیا و مکان‌ها، از زاویه دیگری نگاه می‌کرد.

جنبش هنری سورئالیسم در نقاشی و به طور کلی در هنر دری جدید به‌سمت ایده‌های نو باز کرد. در این جنبش هنری، هنرمندان واقعیت را با فرم‌ها و شکل‌های ذهنی‌ تلفیق می‌کردند و آن‌ها‌ را در نوشتن و خلق‌ کردن آثار هنری ارائه می‌دادند.

سبک سورئالیسم نسبت به سبک‌های دیگر بیشترین پیوند را با رؤیاپردازی دارد. هنرمندان این سبک در خلق آثارشان به منطقی بودن موضوعات اهمیتی نمی‌دهند و آنچه را که در ذهن دارند بدون سانسور پیاده می‌کنند. در این مسیر، هنر به فرم تازه‌ای از ایده‌پردازی دست یافت و تلاش کرد آن را با زندگی روزمره ترکیب کند. پیوند مد و هنر یا به نوعی اثرپذیری مستقیم جهان فشن از سبک‌ها و ایده‌های هنری، باعث شد که تغییراتی کوچک و بزرگ در جهان مد رخ دهد و طراحی لباس‌ها را متفاوت‌تر از قبل کند.

در این راه بسیاری از طراحان مد و فشن از طراحی کالکشن‌های جدید در این سبک سر باز زدند و جسارت ارائۀ فرم‌های عجیب‌وغریب را در جهان مد نداشتند، اما تعدادی از طراحان لباس نیز بودند که به ایده‌های خود اعتماد کردند و به آن‌ها انسجام دادند. طراحان بسیار موفقی هم وجود داشتند که با نگاه متفاوت خود به مد و فشن، با جسارتی مثال‌زدنی نام خود را به عنوان طراح سورئال لباس ماندگار کردند.

سبک سورئال که عناصر اصلی آن، مجموعه‌ای از اشکال و معناهای نامتعارف و غیرمعمول است، با حمایت از طرفدارانش، خیلی زود در جهان مد جایگاه خود را تثبیت کرد و جسارت سرمایه‌گذاران حوزۀ مد را به چالش کشید.

این سبک که نام دیگرش را فراواقع‌گرایی می‌دانند، با ویژگی‌هایی بسیار متمایز از دیگر سبک‌ها به پرورش واقعیت می‌پردازد و آن را با عنصر خیال ادغام می‌کند.

سبک سورئال بی‌شک طرفداران خاص خود را دارد و از محبوبیت زیادی برخوردار است. اما نکتۀ قابل توجه این است که طرفداران این سبک می‌دانند اشیا یا لباس‌های طراحی‌شده با این ویژگی‌ها، برای استفاده روزمره کاربرد ندارند.

از تابلوهای نقاشی گرفته تا پوسترها و مجسمه‌های طراحی‌شده در این سبک که انتخاب افراد خاصی هستند تا لباس‌های با طرح‌ها و فرم‌های عجیب که درعین تضادها و تناقض‌ها، زیبایی منحصربه‌فردی دارند، هیچ‌کدام در دستۀ کالاها و اشیاهای معمولی قرار نمی‌گیرند.

طراحی سورئال به‌ندرت با هر سیلقه‌ای هم‌خوانی دارد و از منظر اقتصادی، در مقایسه با برندهایی که در این سبک فعالیت کرده‌اند، اثرگذاری کمتری بر شرایط اقتصادی سراسر جهان داشته است. با‌این‌حال، طرفداران این سبک، وفاداری خاص خود را به طراحان موردعلاقه‌شان به روش‌های گوناگون نشان داده و ثابت کرده‌اند.

کدام طراح‌های مد از سبک سورئال الهام گرفتند؟

در سبک سورئال، در دهۀ 1930 میلادی، برند بزرگی به نام السا اسکیاپارلی در جهان مد پدیدار شد و غوغا به‌پا کرد. این برند خارق‌‌العاده بازتابی عجیب‌وغریب از جهان اطراف در مد و پوشاک است. این طراح خلاق ایتالیایی، شمایلی حیرت‌انگیز و خیالی به لباس‌ها داد. طراحی لباس‌های او از علاقۀ بیش‌ازحدش به تاریخ باستان و الهه‌های یونانی سرچشمه می‌گرفت. او به‌واسطۀ دوستی‌ با نقاش‌ها و صاحب‌نظران سبک سورئال توانست جایگاه خود را به تثبیت برساند. این برند در طیفی گسترده و کاربردهای گوناگون کالکشن‌های متعدد خود را به نمایش می‌گذاشت که هم شامل پیراهن‌های شب با پارچه‌ها و تزئینات پیچیده و خارق‌العاده می‌شد و هم شامل لباس‌هایی برای روزمره که اغلب ظاهری خیره‌کننده‌ میان دیگر کالکشن‌ها داشتند. طراحی‌های او به هنر سورئال بسیار نزدیک بودند و اغلب فشن‌شوهای این برند شبیه به یک پرفورمنس بی‌نقص بود.

السا در زندگی‌اش تحت‌تاثیر یک طراح دیگر به نام لوئیزا کاساتی قرار گرفت. او بعد از دیدار با این زن دریافت که توقعش از زندگی، تنها یک زندگی عادی و روزمرۀ ساده نیست. زندگی کاساتی به شدت السا اسکیاپارلی را دگرگون کرد و السا با تماشای هر لحظۀ او، تمایل بیشتری برای تغییر و ایجاد رؤیاهای تازه در خود احساس می‌کرد. لوییزا کاساتی زنی افسانه‌ای بود که با خلق جهانی غیرعادی و عجیب‌وغریب، برای بسیاری از هنرمندان و خالقان مد الهام‌بخش شد. این طراح ثروتمند ایتالیایی، به سبک ویژۀ خود در پوشش و در دکوراسیون و تزئین خانه‌اش در جهان مشهور شد و توجه بسیاری از علاقمندان به هنر را به خود جلب کرد. السا با خلاقیت خاص خود، نمایش‌هایی حتی عجیب‌تر از لوییزا کاساتی در هفته‌های مد و ضیافت‌های مهم برگزار کرد.

لباس‌هایی که او طراحی می‌کرد معمولا احساسات و معنایی پنهان در خود داشتند. عشق، خشم و میل به آزادی در طراحی‌های او مشهود بود. استفاده از خطوط درهم‌فرورفته، نمادهای سه‌بعدی و اشکال هندسی، به‌خصوص شکل و فرم دایره، در برش‌ها و دوخت‌های متفاوت لباس‌هایش به‌نوعی به امضای او تبدیل شده بودند. السا از لباسی مانند ژاکت و رویۀ زنانه گرفته تا دامن‌های تنیس و پیراهن‌های شب در مهمانی‌های مجلل، به همه‌چیز رنگ و فرمی تازه بخشید. نام او در کنار هنرمندانی مانند سالوادور دالی و ژان کوکتو درخشید و ثبت شد.

هنرمند دیگری که تحت‌تاثیر مکتب سورئالیسم به طراحی لباس در جهان مد پرداخت، الکساندر مک‌کوئین، طراح لباس اهل انگلستان بود. این هنرمند با ذهنی پیچیده اما خلاق توانست در طراحی مد و فشن جریانی آوانگارد ایجاد کند. او از طبیعت زنده و حتی اجسام و اشیا در محیط اطرافش، برای خلق لباس‌ها الهام می‌گرفت. لباس‌های او بیشتر به خیال نزدیک بودند و مکان‌های خیالی در قصه‌ها را یادآور می‌شدند. مک‌کوئین با استفاده از تزئین پیراهن‌ها و کلاه‌ها، تا حد زیادی به سبک سورئال در فشن نزدیک شد و مانند السا اسکیاپارلی نام خود را ماندگار کرد.

اگرچه بیشتر ایده‌های او در طراحی سورئال، از طبیعت و حتی موجودات کوچک زنده مانند پروانه یا بعضی از حشرات الهام گرفته شده بود، اما به شدت خیال‌انگیز و رؤیایی بودند. دقت او به جزئیات و نقش‌ونگارها، توجه منتقدان و علاقه‌مندان حوزۀ مد را به خود جلب کرد.

هنرمندان دیگری نیز بودند که در این سبک آثار منحصربه‌فردی را به نمایش گذاشتند، مانند آیریس ون هرپرن که در فضای سورئال، یک طراح متفکر و خلاق بود. او در ذهن خود برای خلق و آفرینش لباس‌ها هیچ محدودیتی نداشت و به‌سادگی ایده‌هایش را به نمایش می‌گذاشت.

همین‌طور دنیل رزبری که به‌نوعی راه السا اسکیاپارلی را ادامه داد و میراث این هنرمند بزرگ را زنده نگه داشت، با الهام از ژان کوکتو و سالوادور دالی و تلفیق آن با لباس‌های السا به شهرتی بالا رسید و جسارت خود را در طراحی لباس‌های زنانه به جهان نشان داد.

 

 

سایت نشریه محبوب بریتش ووگ در تاریخ  June 24, 2024 اخباری مبنی بر برگزاری دوبارۀ vogue world   در پاریس، با نمایش جدیدترین کالکشن السا اسکیاپارلی منتشر کرد. در این مراسم که پیوندی میان مد و فشن و ورزش و تاریخ و موسیقی برقرار می‌کند، چهره‌های مشهور جهان حضوری پررنگ داشتند. دنیل رزبری که مدیریت مجموعه اسکیاپارلی را بر عهده داشت، توانست دوباره با تلفیق نمادهای سورئال و سلیقۀ مدرن‌ تماشاگران، میراث این طراح ایتالیایی بزرگ را بر سر زبان‌ها بیاندازد. در این نمایش ستارگانی همچون دوجا کت، خواننده و رپر آمریکایی و کایلی جنر حضور داشتند و پیراهن‌هایی آوانگارد با ظاهری درخشان و تماشایی بر تن کردند. در این پیراهن‌ها ترکیب نگین‌های بسیار ظریف و تعدد و پراکندگی‌شان در سراسر لباس، گویی بر حضور دوبارۀ السا در جهان مد تاکید می‌کرد و بیش‌از پیش بر جذابیت و محبوبیت او می‌افزود. این کالکشن از منجوق‌، پولک‌ و تورهای عجیب تشکیل‌شده بود و بیشتر مدل‌ها صورت خود را با توری نازک که بخشی از لباس به‌شمار می‌آمد یا کلاه‌های دفرمه پوشانده بودند.

سورئالیسم در جهان مد و در دنیای طراحی لباس کمک کرد که جامعه از پوشش‌های سنگین و رسمی فاصله بگیرد و مردم با جسارت خود، رنگ موردعلاقه‌شان را در استایل‌های روزمره بگنجانند. این سبک همچنین در مقابل نگرش جنسیتی به رنگ‌ها و مدل‌ها ایستاد و هر مرد و زنی در این سبک آزاد بود که از طیف رنگ‌های گوناگون، تند و ملایم، استفاده کند.

مثلاٌ کت‌وشلوارهای پر از طرح و پولک با رنگ‌های تند برای آقایان مرسوم شد و خانم‌ها نیز به لباس‌هایی با فرم‌های بسیار جالب و برش‌های عجیب که با درخشش نگین‌ها و منجوق‌ها و چکمه‌های بلند و غیرمرسوم همراه بود، روی آوردند.

با گذشت زمان و تفاوت در سلیقۀ بسیاری از افراد، رنگ‌های متنوع‌تر و همین‌طور مدل‌های ساده‌تری، با فرم‌های جدید، به لباس‌ها و اکسسوری‌های کاربردی روزمره اضافه شد و طرفداران مد امکان انتخاب‌های متنوع‌تری نسبت به قبل داشتند.