چگونه از طبیعت در انتخاب لباس الهام بگیریم؟

چگونه طبیعت بر لباس پوشیدن ما اثر می‌گذارد؟

طبیعت با تمام اجزای کوچک و بزرگش، با تمام جزئیات بی‌شمار و رنگ‌های ستودنی که در خود جا داده، بر نیازهای متفاوت انسان بسیار اثرگذار بوده است. انسان ابتدایی از آغاز حیات، طبیعت را هم سرپناه خود و هم دشمن خود می‌پنداشته، گاهی در صلح و آشتی تمام با او و گاهی نیز در جدالی سرسختانه با آن سروکار داشته است.

الهام گرفتن از طبیعت در تمام جزئیات زندگی می‌تواند دلنشین باشد، از چیدمان یک اتاق گرفته تا انتخاب نوع پوششی که برای یک مهمانی شبانه انتخاب می‌کنیم. شناخت دقیق طبیعت و به ‌کار‌گیری زیبایی‌های آن در موارد گوناگون بسیار رایج و هم‌چنین تجربه‌ای لذت‌بخش است.

جنس‌های طبیعی به‌زودی جای جنس‌های مصنوعی را می‌گیرند.

به‌نظر می‌رسد پیشرفت تکنولوژی در صنعت مد و دکوراسیون تأثیری برعکس بر سلیقه و انتخاب مصرف‌کنندگان می‌گذارد، هرچه در جهان پیش‌تر می‌رویم، میل به استفاده از اجسام موجود در طبیعت از اجسام ساختۀ دست انسان بیشتر از قبل می‌شود. طبیعت به‌نوعی به کمک انسان امروز می‌آید.

چوب و فلز در دکوراسیون خانه، چرم و الیاف‌های طبیعی در پوشاک، امروزه جای جنس‌های پلاستیکی و مصنوعی را در زندگی گرفته‌اند. با گذر زمان و تغییر در سلیقه‌‌ها، پارچه‌ها یا کفش و کیف‌هایی که از مواد اولیۀ طبیعی ساخته شده‌اند، احساس آرامش بیشتری در استفادۀ روزمره برای مصرف‌کنندگان ایجاد می‌کند. این جنس‌ها اغلب با ایجاد احساس سبکی بر تن و با علم به آنکه در طبیعت خیلی ساده‌تر از جنس‌های ساختۀ دست انسان تجزیه می‌شوند، به مصرف‌کننده احساس خوشایندی می‌دهند. امروزه لباس‌ها دیگر از حالت چندلایه بودن، سنگین بودن و پر‌نقش‌ونگار بودن به لباس‌هایی با طراحی ساده‌تر و سبک‌تر تبدیل شده‌اند. هم‌چنین لوازم تزئینی خانه‌ها مانند مبلمان، تابلوها و مجسمه‌ها، ساعت دیواری و حتی ابزار آشپزخانه با طراحی‌هایی ساده و کاربردی، ساخته‌شده از جنس چوب و فلز، جایگاه خود را میان افراد پیدا کرده‌اند.

استفاده از چه پارچه‌هایی ما را به طبیعت نزدیک‌تر می‌کند؟

الیاف طبیعی مانند کتان، کنف، ابریشم، پنبه، لینن و کشمیر که تاروپودشان از اجزای طبیعت مانند گیاهان ساخته شده است، پارچه‌هایی با وزن بسیار سبک و بادوامی تولید می‌کنند که تا سال‌ها برای افراد قابل‌استفاده باشد. پارچه‌های الیاف طبیعی به‌راحتی در طبیعت تجزیه می‌شوند و با محیط‌زیست سازگارند. این پارچه‌ها با توجه به شرایط گوناگون ممکن است رفتار متفاوتی از خود نشان دهند و تنها باید روش‌های نگه‌داری و حفظ کیفیتشان را بدانیم. محدودیت موجودی‌ این نوع از محصولات در طبیعت، کمی بر قیمت و هزینه لباس‌های با پارچه‌های الیاف طبیعی اثرگذاشته است. پارچه‌های با الیاف طبیعی با توجه به اینکه از دل طبیعت ساخته‌ شده‌اند، در تولید لباس‌هایی با رنگ‌های خنثی و مدل‌های کاربردی‌تر، درعین‌حال که بافت و تاروپودشان یادآور طرح‌های موجود در طبیعت است، به‌جای پارچه‌های مصنوعی و با درصد ناخالصی بالا را گرفته‌اند.

محصولات چرم، انتخابی بادوام، به‌دست‌آمده از قلب طبیعت

صنعت مهم دیگری که در جهان، پدیدۀ مد را متحول کرد، صنعت چرم بود. چرم، این جنس ماندگار و با پرستیژ، که محصول جانبی صنایع غذایی به‌شمار می‌رود، در زندگی انسان امروز، جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده است.

چرم تکه‌ای جداناپذیر از طبیعت است، محصول متفاوتی که تاریخچه‌ای کهن دارد و امروزه در انواع پوشاک و حتی دکوراسیون خانه موردتوجه قرار گرفته است. محصولات چرمی هم در دستۀ کالاهای سادۀ روزمره و هم‌ در دستۀ کالاهای لوکس و مجلسی قرار می‌گیرند. چرم با گذر زمان زیبایی دوبرابر به خود می‌گیرد و به‌سادگی قابل‌تعمیر و استفادۀ مجدد است، انگار هر خط و لکه‌ای که زمان بر محصول چرمی می‌اندازد، بر جذابیتش اضافه می‌کند. به‌نظر می‌رسد کیف‌ و کفش‌های چرمی میان محصولات دیگر چرم، محبوبیت بیشتری دارند. انتخاب چرم استایل‌های ساده و رسمی را تکمیل کرده و به زیبایی‌اش اضافه می‌کند. کیف‌ و کفش‌های چرمی با طرفداران بی‌شمار، به محبوبیتی تکرارنشدنی در جهان دست یافته است.

چوب و سرگذشت آن در استایل‌های مینیمال

عناصر و موجودات بی‌جان در طبیعت هم، به زیبایی می‌توانند در سبک و شیوه زندگی انسان دخالت داشته باشند. چوب که از اجزای بسیار زیبا، محکم و مهم طبیعت است، امروزه در شکل‌های مختلفی به منبع الهام برای طراحان اکسسوری درآمده است. استفاده از چوب و بافت ظریف و پیچیده‌اش در بند یا صفحۀ ساعت‌های مچی و دیواری، در دسته‌ و فریم عینک‌ها، دکمۀ‌ پیراهن‌ها، پاشنۀ کفش یا سگک کیف و همین‌طور در زیورآلاتی با طرح‌های مدرن‌تر یا حتی لوازم تزئین مو، با ظاهری بسیار ساده و شیک، برای مصرف‌کننده‌ها محبوبیتی همیشگی دارد و انگار ظاهری کاریزماتیک برای مصرف‌کنندگان ایجاد می‌کند. دوام و مقاومت محصولات طبیعی، همیشه مدنظر مصرف‌کنندگان بوده است.

زندگی پیچیدۀ امروز و حضور لطیف طبیعت در کنار آن

این موضوع که دنیای مد در قرن جدید به کدام سمت می‌رود و چه رویکردی دارد، در تمام شاخه‌های هنر، در اقتصاد و صنعت نیز حائز اهمیت است. با مدرن‌تر‌ شدن زندگی انسان‌ها، اصرار بر استفاده از محصولات ارگانیک و طبیعی و بهره‌وری باکیفیت از طبیعت، در چهارچوب‌های استاندارد، بحث همیشگی و داغ دنیای امروز است.

در این راه، بسیاری از طراحان و مالکان برندهای مطرح لباس کمی خلاقانه‌تر عمل کرده و کمی صریح‌تر از اجسام و رنگ‌ها و الگوهای متفاوت در طبیعت استفاده کردند. آن‌ها این فرصت را پیدا کردند تا از طبیعت به‌‌شکل مستقیم و غیرمستقیم در طراحی لباس‌ها استفاده کنند و ترکیب بی‌نظیری را بر تن انسان خلق کنند.

شناخت دقیق رنگ‌ها و الگوهای لباس، برش‌ها و بافت زیبای پارچه‌ها، فرم‌های بی‌جان طبیعت مثل سنگ و صخره یا شفافیت آب‌، انبوه گل‌ها و درخت‌ها، آسمان و تراکم ستاره‌ها، سایه‌روشن منظره‌ها، کوهستان‌ها و دره‌ها، همه و همه موردتوجه طراحان لباس قرار گرفته و از آن‌ها در مجموعه‌هایی شخصی و متفاوت طی سال‌های مختلف استفاده کرده‌اند. طراحان لباس الهام از طبیعت را در انتخاب نوع پارچه، فرم لباس و طرح‌ و نقش‌های روی پارچه‌ها با مهارت و زیبایی نشان دادند و از طبیعت نهایت استفاده را برای انتخاب‌های ساده، سبک و درعین‌حال دارای تمام معیارهای زیبایی‌شناسی، انجام دادند. استفاده از نقش و رنگ ظریف گل‌ها و گلبرگ‌ها، خطوط نامنظم ابرها، بافت خاک و سنگ، پر پرنده‌ها یا پوست حیوانات، صنعت مد را به پیشرفتی باشکوه و موفقیتی فراتر از تصور کشاند، اگرچه پیش از آن هم اثرگذاری غیرمستقیم طبیعت روی مد و فشن غیرقابل‌انکار است.

کدام طراحان لباس در الهام از طبیعت، جسورتر بودند؟

در اینجا طراحان مدی را بررسی می‌کنیم که به‌شکل ویژه‌تر و شجاعانه‌تری در طراحی و انتخاب پارچه و دوخت متفاوت کالکشن‌های خود از طبیعت الهام گرفتند.

الی ساب، Elie Saab، طراح لباس لبنانی، در سال ۲۰۱۴ کالکشن بهار و تابستان خود را با الهام از پالت نقاشی‌های لارنس آلما تادما، Lawrence Alma-Tadema، طراحی کرد. او از رنگ‌هایی که در نقاشی‌های مشهور این نقاش هلندی استفاده شده، پیراهن‌هایی زنانه و زیبا با پارچه‌های براق و گل‌های ظریف تزئین کرد که نشانی از نقش پررنگ عناصر سرزندۀ طبیعت در تابلوهای نقاشی این نقاش بود. عناصر طبیعت به‌خصوص چشم‌انداز باغ‌ و برگ‌ها و درخشش سنگ‌ها و حضور پررنگ شاخه‌های گل در آثار این نقاش مشهود و در کالکشن بهار ۲۰۱۴ الی ساب چشم‌نواز بود.

روبرتو کاوالی، Roberto Cavalli، طراح ایتالیایی مشهور، جسورانه و مقتدرانه، گویی برای اولین‌بار در طراحی لباس از چرم و طرح پوست حیوانات استفاده کرد. او با خلاقیت بسیار طرح‌های زیبایی را روی چرم چاپ می‌کرد و پارچه‌ها را بسیار دقیق می‌شناخت. همین نقطۀ آغازی بود تا او به طراحی لباس چرم جدی‌تر فکر کند و در این مسیر قدم بگذارد. خیلی‌ها هنوز هم این هنرمند را با لباس‌های بلند و پرنقش‌ونگار که زیبایی پوست حیوانات را نمایش می‌دهد، می‌شناسند. این طراح برجستۀ مد، در کالکشن‌های گوناگونی لباس‌هایش را با پارچه‌هایی با طرح پلنگی، گورخری و طرح روی پوست مار به نمایش گذاشت که در تاریخ مد ماندگار شدند.

طراح دیگری که با الهام از طبیعت موفق شد از مجموعۀ شگفت‌انگیز خود در کالکشن پاییز و زمستان ۲۰۱۳ رونمایی کند،  یی کینگ، Yiqing Yin،نام دارد. او با برداشت‌هایی از موج‌های اقیانوس، عنصر آب و موجودات زنده‌ای مانند عروس‌های دریایی، و با برش‌ها و فرم‌های دایره‌وار زیبا، مجموعه‌اش را با موفقیتی به اندازه موفقیت یک اثر هنری در جهان نمایش گذاشت. 

الکساندر مک‌کوئین، alexander mcqueen، طراح لباس دیگری بود که با استفاده از چشم‌اندازهای درخت‌ها در فصل پاییز مجموعه‌ای در پالت رنگ طلایی تا قرمز طراحی کرد و به‌نمایش گذاشت. این مجموعه توجه بسیاری از فعالان حوزۀ مد و فشن در سراسر جهان را به خود جذب کرد. رنگ قرمز در کالکشن لباس‌های این طراح، جایگاه ویژه‌ای داشت. در نمایش پیراهن گل رز، السکاندر مک‌کوئین انگار تلفیقی از شور، عشق و جنون را به‌نمایش درآورد. رنگ قرمز بر تن مدل‌ها شکوه و همزمان احساس امیدواری عجیبی را منتقل می‌کنند. این طراح لباس انگلیسی در به‌کارگیری رنگ‌ها و حتی نمادها بسیار موفق عمل می‌کرد.

گوسیا باچینسکا، Gosia Baczyńska، هم با استفاده از رنگ‌ها و بافت متفاوت پارچه‌ها، چه ضخیم و چه نازک، توانست در پیراهن‌هایش منظره‌ای بکر از طبیعت و خطوط نامنظم مناظر با طیف وسیعی از رنگ را به حافظۀ طرفداران مد بسپارد. ترکیب منحصربه‌فرد رنگ‌های مکمل و حتی متضاد در لباس‌های او بسیار هوشمندانه بود. لباس‌های او رنگ‌هایی از عمق کهکشان و یا دشت‌هایی از دوردست را با خود به یاد می‌آوردند.

آیرس ون هرپن،Iris van Herpen ، طراح مد اهل هلند که طراحی‌هایش فراتر از تصور یک جامه بر تن، شیوه‌ای از هنرهای انتزاعی تلقی می‌شود، با نمایشی خیره‌‌کننده و متأثر از طبیعت زیر آب‌ها و تلاطم موج‌ها، با برش‌های لیزری و چاپ‌های سه‌بعدی بار دیگر هنر والای خود را در طراحی لباس به‌نمایش درآورد و جهان مد را شگفت‌زده کرد. او از پارچه‌هایی بسیار متفاوت با برش‌های غیرمعمول در این مجموعه استفاده کرده که خشونت ذاتی و درعین‌حال لطافت طبیعت را یادآور می‌شود.

برند مشهور دیگری که به‌شدت تحت‌تاثیر گل‌ها و طبیعت به طراحی و تزئین لباس پرداخته، برند دولچه گابانا، Dolce & GabbanA، بوده است. این برند ایتالیایی در نمایش مختلف کالکشن‌هایش نشان می‌دهد که چقدر محیط زیبا و شاداب طبیعت به زندگی انسان روح تازه می‌بخشد. استفادۀ مکرر این برند از رنگ‌های طلایی و مشکی، گل‌های سرخ و صورتی بزرگ، طرح پوست حیوانات و درخشش عجیب پارچه‌ها که گاه نیز با توری نازک تزئین می‌شوند، در جهان مد و فشن، به امضای این طراحان تبدیل شده است. برند D&G در طراحی لباس‌هایش، علاوه بر طبیعت گل‌ها، تاریخ و افسانه کشورها را هم منبع الهام خود می‌داند.

جهان مد با پیشرفت تکنولوژی و دخالت مداوم کامپیوترها و پردازشگر‌ها، امروزه تلاش می‌کند دنبال راهی برای آرامش مصرف‌کنندگانش بگردد. زیبایی لباس از یک‌سو و اهمیت دوام و کیفیت از سوی دیگر طراحان لباس را به چالش می‌کشد. از همین‌رو تلاش بیشتری برای استفاده مناسب و به‌جا از منابع طبیعی برای تهیه و تزئین لباس انجام می‌شود. طبیعت دیگر تنها راهی برای فرار از زندگی شهرنشینی نیست، بلکه به سبکی موفق از زندگی درآمده است.