سنت نوروز چیست و چرا آن را جشن می‌گیریم؟

در این مقاله از چرم بلاگ درباره سال نو ایرانی یعنی نوروز و همچنین آداب و رسوم مربوط بدان بحث می‌کنیم.

سال نو ایرانی که با نام "سال نو پارسی" نیز شناخته می‌شود، جشن آغاز سال جدید در تقویم هجری شمسی ایرانیان است. نوروز (Novruz, Navruz, Nooruz, Nevruz, Nauryz) در لغت به معنای "روز جدید" است و تلفظ آن در کشورهای مختلف اندکی باهم تفاوت دارد. نوروز بیانگر روز اول فصل بهار است و آغاز اعتدال بهاری را نشان می‌دهد. جشن نوروز قدمتی بیش از سه‌هزار سال دارد. این روز معمولا با 21 مارس سال میلادی مصادف است و تقریبا جمعیتی حدود 300 میلیون نفر از سراسر جهان هرساله نوروز را جشن می‌گیرند. از جمله مناطقی که نوروز در آنها برگزار می‌شود می‌توان به منطقه بالکان، حوضه دریای سیاه، قفقاز، آسیای مرکزی، خاورمیانه و ... اشاره کرد.

مهمترین پیام نوروز چیست؟

نوروز یک جشن باستانی و باقیمانده از دوران کهن بوده و آغاز تجدید طبیعت را نشان می‌دهد. نوروز ارزش‌هایی چون صلح، آشتی و همبستگی را تقویت کرده و به افزایش دوستی میان مردمان مختلف کمک می‌نماید. نوروز در تحکیم روابط بین مردم براساس احترام متقابل و آرمان‌های صلح، نقش مهمی را ایفا می‌کند. سنت‌های نهفته در مراسم نوروز بازتاب‌دهنده آداب و رسوم فرهنگ‌ها و تمدن‌های باستانی است. در واقع گرامیداشت نوروز به معنای تصدیق زندگی در هماهنگی با طبیعت، آگاهی از پیوندناگسستنی بین زندگی انسان و چرخه‌های تکراری طبیعت و همچنین نگرش محترمانه نسبت به منابع طبیعی زندگی است.

تاریخچه عید نوروز

در آثار پارسی بجامانده، افسانه‌های متعددی برای نوروز نقل شده است. در شاهنامه فردوسی، پایه‌گذاری نوروز به جمشید پادشاه ایران نسبت داده می‌شود. اما اسنادی هم وجود دارد که نشان می‌دهد نوروز از قبل از این دوره، وجود داشته‌است.

همچنین آنچه که در کتیبه‌های دوره هخامنشی دیده می‌شود نشانگر این است که در این دوره، نوروز زمان و دقیقه مشخصی نداشته و برگزاری این جشن در محدوده زمانی از بیست‌ویکم اسفند تا نهم اردیبهشت متغیر بوده‌است. جشن‌های نوروزی در دوره هخامنشی در تخت جمشید برگزار می‌شده‌اند.

هرچند که از برگزاری جشن‌های نوروزی در دوره اشکانیان اطلاعات زیادی در دسترس نیست اما بایگانی‌های کشف شده دولت اشکانیان در تاجیکستان نشان می‌دهد که مردمان در این دوره نیز نوروز را جشن می‌گرفته‌اند.

برخلاف کمبود منابع و آثار بجامانده در رابطه با برگزاری نوروز در دوره اشکانیان، از برگزاری نوروز در دوران ساسانیان اطلاعات زیادی در دسترس است. در طول دوران ساسانیان، نوروز برای ایرانیان به عنوان یک جشن ملی محسوب می‌شده و تمامی اراضی تحت حکومت ساسانیان آن را جشن می‌گرفته‌اند.

آداب و رسوم ویژه عید نوروز در ایران

عید نوروز در کشورهای زیادی به‌طور یکسان برگزار می‌شود و ممکن است برخی آداب و رسوم مربوط به آن به‌طور جزیی در کشورهای مختلف باهم متفاوت باشد. در ادامه این مطلب به برخی آداب و رسوم عید نوروز رایج در ایران اشاره می‌پردازیم.

تمیزکاری منزل و نظافت

کارهای مربوط به خانه‌تکانی معمولا قبل از فرارسیدن عید انجام می‌شود. در ایام قبل از عید، ایرانیان خانه‌های خود را به‌طور اساسی تمیز کرده و لباس و اثاث نو خریداری می‌کنند.

بازدید از دوستان و خانواده

در تعطیلات نوروزی مردم از اعضای خانواده، دوستان و خویشاوندان خود بازدید به عمل آورده و معمولاً ابتدا جوان‌ترها به ملاقات بزرگان می‌روند و بزرگترها بعدتر این دیدار آنها را پاسخ داده و از جوان‌ترها بازدید می‌کنند. در مهمانی‌های نوروزی با استفاده از چای و شیرینی، میوه‌های تازه و آجیل یا سایر تنقلات پذیرایی می‌شود.

تهیه غذای عید نوروز

یکی از رایج‌ترین غذاهایی که به مناسبت عید نوروز طبخ می‌شود، سمنو است. سمنو با استفاده از جوانه گندم تهیه و پخته می‌شود. سمنو در اکثر کشورهایی که نوروز را جشن می‌گیرند پخته می‌شود. در برخی کشورها پخت سمنو، آداب و رسوم مخصوص به خود را دارد. در ایران و دیگر کشورهایی مثل ازبکستان، تاجیکستان، افغانستان و ترکمنستان که نوروز را جشن می‌گیرند، زنان و دختران به‌‌صورت گروهی سمنو می‌پزند و هنگام پخت آن ترانه‌های قدیمی را می‌خوانند.

همچنین طبخ غذاهای دیگر نیز در نوروز رایج است. مثلاً در شب عید در اغلب خانواده‌های ایرانی سبزی‌پلو به همراه ماهی سرو می‌شود. همچنین پخت شیرینی‌هایی مانند نان نخودچی، برنجی، قندی نیز بسیار رایج است. به‌طورکلی پختن غذاهای نوروزی در هر منطقه‌ای که عید نوروز برگزار شود رایج بوده و برخی شهرها نیز غذا و شیرینی خاص خود را دارند.

سفره هفت‌سین

رسم نوروزی براین است که لحظه سال تحویل اعضای خانواده دور سفره هفت‌سین گرد هم آمده و این لحظه را در کنار یکدیگر جشن می‌گیرند. در برخی منابع، عدد هفت در (هفت‌سین) به هفت امشاسپند در زند اوستا نسبت داده می‌شود. در حال حاضر رسم براین است که اقلام خاصی در سفره هفت‌سین گذاشته شود. این اقلام شامل هفت آیتم که با حرف "س" شروع می‌شوند (مثل سبزه، سمنو، سنجد، سرکه، سیب، سیر، سماق) و آیتم‌های دیگری چون (ماهی، تخم‌مرغ رنگ‌شده، کتاب حافظ یا قرآن و گل) می‌باشد.

سایر رسوم مربوط به نوروز

البته ایرانیان در نوروز دو مراسم مهم دیگر یعنی چهارشنبه‌سوری و سیزده‌بدر را هم به شیوه‌ای متفاوت جشن می‌گیرند. در ادامه به‌طور مختصر درباره این دو مراسم مهم بحث می‌کنیم.

چهارشنبه‌سوری

جشن چهارشنبه‌سوری از غروب آفتاب آخرین سه‌شنبه سال شروع شده و تا پاسی از نیمه‌شب چهارشنبه ادامه می‌یابد. ویژگی مهم جشن چهارشنبه‌سوری که آن را از سایر جشن‌های ایرانی متمایز کرده برافروختن آتش و پریدن از روی آن است. اعتقاد مردمان براین بوده که با پریدن از روی آتش، بدی و بلاها را به آتش سپرده و بجای آن گرمی و زندگی را می‌ستایند. رسم است که هنگام پریدن از روی آتش عبارت "سرخی تو از من، زردی از من تو" را بخوانند.

سیزده‌بدر

روز طبیعت یا سیزده‌بدر نیز یکی دیگر از رسوم جشن‌های نوروزی است. در این روز کسانی که رسم دارند نوروز را جشن بگیرند به همراه خانواده خود به طبیعت و فضاهای باز می‌روند و این روز را جشن می‌گیرند. روز سیزده‌بدر آخرین روز ایام عید بوده و به نوعی جشن پایان تعطیلات نوروزی نیز می‌باشد. خانواده‌های ایرانی در روز سیزده‌بدر، سبزه‌های مانده از سفره هفت‌سین را با خود به طبیعت برده و به رودخانه‌ها می‌اندازند.

ثبت جهانی نوروز

مجمع سازمان ملل متحد در تاریخ چهارم اسفند سال 1388 (مصادف با بیست‌وسوم فوریه 2010) قطعنامه‌ای را در رابطه عیدنوروز به تصویب رساند. در این قطعنامه روز اول فرودین ماه (برابر با 21 مارس) تحت عنوان فرهنگ صلح جهانی به نام روز جهانی نوروز شناخته می‌شود.

تخفیفات نوروزی نوین چرم

نوین چرم افتخار دارد تا سهم خود را در این جشن ملی و باستانی ایفا کرده و در این ایام جهت رفاه حال مشتریان و هموطنان عزیز تخفیفات ویژه‌ای را برمحصولات خود اعمال نماید. تخفیفات نوروزی نوین چرم شامل تخفیفات ویژه در فروشگاه اینترنتی، برگزاری اوت‌لت‌ها و حراج‌های گوناگون و همچنین تخفیفات ویژه در سطح فروشگاه‌ها می‌باشد. شما هموطنان عزیز می‌توانید با مراجعه به فروشگاه اینترنتی نوین چرم، یا محل‌های برگزاری اوت‌لت‌ها و فروشگاه‌های نوین چرم از انواع محصولات چرمی از جمله انواع کفش‌های مجلسی مردانه و زنانه، انواع کیف‌های چرمی، کت و پالتوهای بهاری دیدن نموده و در صورت تمایل خرید نمایید. منتظر شما عزیزان هستیم.

لحظه‌ تحویلِ سالِ ۱۴۰۲ هجری خورشیدی، به ساعتِ رسمی کشور، ساعت ۰۰:۵۴:۲۸ بامداد روز سه‌شنبه، ۱ فروردین سال ۱۴۰۲ هجری خورشیدی، برابر با 21 مارس 2023 میلادی است.

پیشاپیش عیدنوروز بر همه شما عزیزان مبارک

نوین چرم

#چون_مهم_هستید